สังคมที่ปรารถนา

“สังคมที่ปรารถนา”

อันดับแรกต้องขอบอกก่อนว่า “สังคมที่ปรารถนา” นี้เป็นแนวความคิดหนึ่งของผู้เขียนเองประกอบกับการศึกษาตำราที่เกี่ยวกับการเมือง หากมีข้อความใดที่ไม่เหมาะสมผู้เขียนต้องขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย และขอเชิญทุกท่านร่วมแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับ “สังคมที่ปรารถนา” นี้ด้วยนะคะ ขอบคุณมากคะ

เมื่อพูดถึงสังคมที่พึงปรารถนา ใครๆก็คงอยากได้สังคมที่ตนเองปรารถนา ต้องการสังคมแบบที่ตนเองอยู่แล้วรู้สึกมีความสุข สบายใจ ซึ่งในตอนนี้มีปัญหาค่อนข้างใหญ่ว่าเป็นที่พึงปรารถนาของใคร ประชาชน กลไกรัฐ รัฐบาล สื่อมวลชน นักคิด ฯลฯ

ณ ขณะนี้ที่มองสังคมไทย แลดูสังคมจะให้ความสำคัญกับเรื่องทุนนิยมมาก ชุมชนแบบเกษตรกรที่เคยพึ่งพาตนเองได้ ต้องพึ่งระบบตลาดและเงินกู้ของนายทุนจากในเมืองและจากต่างชาติ ทำให้เกิดความเหลื่อมล้ำต่ำสูงระหว่างคนรวยและคนจนทั้งในชนบทและเมืองเพิ่มขึ้น (เรื่องนี้สังเกตได้จากการที่ร้านขายของชำต้องปิดกิจการลงเพราะสู้ระบบทุนหนาไม่ไหว จากการเป็นนายตัวเองก็มาเป็นหนี้มาเป็นลูกจ้าง) คนที่จนต้องพึ่งพาระบบอุปถัมภ์ การซื้อขายเสียงเพิ่มขึ้น เกิดการเสียเปรียบทั้งในทางเศรษฐกิจและการเมือง

ชนชั้นปกครองชอบทำให้ประชาชนไทยส่วนใหญ่เข้าใจว่าประชาธิปไตยหมายถึงการไปลงคะแนนเลือกผู้แทนให้ทำหน้าที่แทนประชาชน เมื่อเลือกเสร็จแล้วประชาชนก็หมดภาระหน้าที่ ไม่ต้องทำอะไรอีก ทั้งๆที่ความจริง ระบบผู้แทนเป็นส่วนหนึ่งไม่ใช่ทั้งหมดของระบอบประชาธิปไตย

ทั้งระบบการศึกษาและสื่อสารมวลชนของไทย ระบบการศึกษาสอนแบบท่องจำ ไม่ได้สอนให้คนคิดวิเคราะห์หรือสังเคราะห์เป็น การศึกษาและสื่อสารมวลชนไม่ได้ให้การศึกษาและข่าวสารแก่ประชาชนในเรื่อง สิทธิพลเมือง ว่าประชาชนเป็นเจ้าของป่าไม้ แม่น้ำลำคลอง ที่สาธารณะ หรือสาธารณสมบัติต่างๆ ทั้งรัฐวิสาหกิจและคลื่นวิทยุ โทรทัศน์ โทรศัพท์ ฯลฯ ประชาชนเป็นผู้จ่ายภาษีทั้งทางตรงและทางอ้อม (ผ่านภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีการค้าต่างๆ)

ประชาธิปไตย หมายถึง ประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่ ท่านพุทธทาสได้กล่าวไว้ว่า ประโยชน์ในที่นี้ไม่ใช่แปลว่าประชาชนเป็นใหญ่เพราะถ้าประชาชนยังเห็นแก่ตัวหรือมีความคิดความเชื่อแบบผิดๆ เสียงส่วนใหญ่ของประชาชนที่มีคุณภาพต่ำก็จะทำให้เกิดโทษสำหรับส่วนรวมได้ ประเด็นที่น่าคิด การร่างรัฐธรรมนูญใหม่โดยนักวิชาการของชนชั้นสูงและชนชั้นกลางมักจะคิดในแง่ของนักกฎหมาย นักรัฐศาสตร์ ที่เรียนมาจากประเทศพัฒนาอุตสาหกรรมตะวันตกมากเกินไป (เพราะคิดว่าตัวเองมีการศึกษาสูง มีจิตใจที่ไม่เปิดกว้างรับฟังประชาชนกลุ่มต่างๆ อย่างแท้จริง รวมทั้งยึดติดผลประโยชน์ และความต้องการส่วนตัวของชนชั้นกลางด้วย)

ประเทศแบบเสรีประชาธิปไตยทุนนิยมเช่น สิงคโปร์ ญี่ปุ่น มีการเลือกตั้งที่พรรคใหญ่บางพรรคชนะมาตลอดหลายสิบปีเหมือนกับผูกขาด แต่ภายในพรรคการเมืองมีการคัดเลือกสมาชิกพรรคแบบแข่งขันตามความรู้ความสามารถและประชาชนที่มีความรู้ก็จับตามองอยู่ทำให้เขาสามารถฝึกฝนคัดเลือกผู้นำระดับต่างๆ มาทำงานเพื่อประเทศชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพและซื่อตรงมากกว่าของไทย

ประชาชนไทยควรเป็นเครื่องมือเพื่อนำไปสู่การคัดเลือกรัฐบาลและผู้ตรวจสอบรัฐบาลที่มีประสิทธิภาพ ดังนั้นประชาชนไทยจึงต้องคิดแบบการปฏิรูปเรื่องการเลือกผู้แทนให้ดีกว่านี้ ต้องปฏิรูปการศึกษา ปฏิรูปสื่อมวลชน ทำให้เกิดกระบวนการให้การศึกษาข้อมูลข่าวสารทางการเมืองแก่ประชาชนอย่างมีคุณภาพและทั่วถึง และควรให้การศึกษาเรื่อง สิทธิพลเมือง อย่างกว้างขวางต้องปฏิรูปเศรษฐกิจการเมือง กระจายทรัพยากรและอำนาจการบริหารท้องถิ่นให้ชุมชน ส่งเสริมให้ประชาชนมีบทบาทมากขึ้น (เช่น การปกครองแบบท้องถิ่น ให้ประชาชนทั้งชุมชนมีสิทธิมาเข้าร่วมประชุมพัฒนาท้องถิ่นตนเอง) การพึ่งพาตนเองในระดับชุมชน พัฒนาระบบสหกรณ์ผู้ผลิตผู้บริโภคอย่างกว้างขวาง เพื่อเข้าไปทดแทนหรือลดสัดส่วนของทุนข้ามชาติและธุรกิจเอกชนแบบผูกขาดที่ให้ผลกำไรเฉพาะคนกลุ่มน้อย ทั้งนี้ยังเป็นการส่งเสริมเรื่องการสำนึกรักบ้านเกิด หากส่งเสริมเรื่องการมีส่วนร่วมในท้องถิ่นจะช่วยปลูกฝังวัฒนธรรมการรักบ้านเกิดได้ เวลาที่เด็กในชุมชนไปศึกษาหาความรู้ก็อยากจะนำความรู้กลับมาพัฒนาบ้านเกิดมากกว่าการไปทำงานเพื่อประโยชน์ในด้านการเงินเพียงอย่างเดียว

ในเรื่องของการเลี้ยงดูเด็ก เปลี่ยนจากการใช้คำสั่ง ส่งเสริมให้มีความรับผิดชอบด้วยตัวเองอย่างเข้าใจเหตุผล ฝึกให้เด็กมีวินัยในตัวเอง รู้ว่าวินัยเป็นประโยชน์ต่อตนเองและคนอื่นทุกคนในสังคมร่วมกัน

ในเรื่องของการศึกษา ควรมุ่งเน้นให้เด็กคิดวิเคราะห์เป็น เป็นตัวของตัวเอง กล้าถาม กล้าอภิปรายพัฒนาความฉลาดทั้งทางปัญญา อารมณ์ จิตสำนึกที่ดีมีคุณธรรม และสามารถนำความรู้มาประยุกต์ใช้กับการดำเนินชีวิตประจำวันได้

สื่อมวลชน ควรเสนอความเป็นจริงของสังคมให้ประชาชนได้รับรู้ข้อมูลที่แท้จริง ยกระดับความคิดความอ่าน รสนิยม ค่านิยมของประชาชนมากขึ้น สื่อมวลชนก็มีส่วนช่วยในการปลูกฝังวัฒนธรรมให้กับเด็ก เช่นเรื่องของคุณธรรมจริยธรรม สื่อออกมาในรูปแบบของการ์ตูน เยาวชนวัยรุ่นในเรื่องของโฆษณาละครก็ควรปลูกฝังค่านิยมทางจริยธรรม สร้างทัศนคติที่ดีต่อเพื่อนมนุษย์ การช่วยเหลือเกื้อกูลกัน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีจิตสำนึกเพื่อส่วนรวม ไม่ใช่นึกถึงแต่เรื่องทุนนิยมมากเกินไป แข่งขันสูง เห็นแก่ได้มากเกินไป การให้ความรู้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน การปลูกฝังวัฒนธรรม การเลี้ยงดู การศึกษาถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง

เรื่องเสรีภาพที่ทุกคนพึงมี แต่ก็ต้องไม่ไปลิดรอนเสรีภาพของบุคคลอื่นในสังคม (เช่นเรามีเสรีภาพที่จะสูบบุหรี่ได้ แต่การสูบบุหรี่ของเราต้องไม่ไปรบกวนเสรีภาพของคนอื่น การมาอยู่รวมกันในสังคมมีกฎระเบียบที่ทุกคนต้องปฏิบัติเพื่อความสงบสุข)

การพัฒนาประชาชนให้มีความคิด ทัศนคติ ค่านิยมที่เป็นพลเมืองดีจะช่วยให้เราแต่ละคนตอบสนองความต้องการทางจิตใจและความต้องการทางสังคมของเราแต่ละคนได้ดีและมีชีวิตที่มีความสุข รวมทั้งยังช่วยเอื้อต่อการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับคนในชุมชน และช่วยให้ชุมชนเจริญงอกงามด้วย

อ้างอิง: คุณวิทยากร เชียงกูล. ปฏิวัติประชาธิปไตย เพื่อแก้ไขวิกฤตการของชาติ

(ปล.ร่วมแสดงความคิดเห็นได้ที่ข้างล่างบทความนี้ตรงคำว่าความคิดเห็นคลิกเข้าไปได้เลยนะคะ)